Karkonosze

Fauna i flora

Opracowałem na podstawie książki Marka Staffa „Karkonosze”, wydanej w roku 1999 przez Wydawnictwo Dolnośląskie we Wrocławiu.

Roślinność Karkonoszy

Chociaż szata roślinna Karkonoszy została znacznie przekształcona przez działalność człowieka, należy do najbogatszych i najcenniejszych w całych Sudetach. Góry te, mimo niewielkiej wysokości, posiadają wyraźnie ukształtowane i zróżnicowane piętra roślinne. Ze względu na ostry klimat, położone są one nawet o kilkaset metrów niżej niż w innych górach wysokich (choćby Tatrach). Przeważnie im wyższe piętro, tym lepiej zachowana jest pierwotna przyroda, ale w Karkonoszach szczytowe i grzbietowe partie są łatwo dostępne i zostały już znacznie przekształcone przez człowieka.

Piętro podgórskie (do około 500m npm) zostało praktycznie w całości zamienione w łąki i pola uprawne, występują tylko nieliczne zagajniki mieszane.

Piętro regla dolnego (do około 1000m npm) dawniej stanowiły lasy mieszane, z przewagą buka, zaś obecnie zostały w większości zastąpione borami świerkowymi. Pierwotne fragmenty regla dolnego zachowały się w rejonie enklaw parku narodowego – na Chojniku i w okolicach Wodospadu Szklarki.

Piętro regla górnego (do około 1250m npm) stanowiły zwarte lasy świerkowe, wcześniej zastąpione już świerkami sadzonymi przez człowieka, często z odmian nizinnych, a więc niedostosowanych do tutejszych warunków. Między innymi to stało się przyczyną łatwego ich zniszczenia w końcu lat 70. Tutejsze lasy, od lat narażone na kwaśne deszcze spowodowane przemysłową emisją zanieczyszczeń z licznych niemieckich, czeskich i polskich elektrowni opalanych węglem brunatnym, padły łatwą ofiarą masowo występującej wskaźnicy modrzewianeczki. Larwy tego owada zjadają młode igliwie, w wyniku czego usychają całe wyrośnięte drzewa. Na górnej granicy regla świerki przyjmują postać karłowatą, kształtowaną przez wiejące tu wiatry. Towarzyszą im gatunki typowo górskie, na przykład brzoza karpacka, wierzba śląska, czy jarzębina.

Jeszcze wyżej (do około 1450m npm) sięga piętro kosodrzewiny, w którym przeważają połacie tego gatunku sosny górskiej oraz zioło- i traworośla.

Wreszcie w najwyższym piętrze subalpejskim dominują gatunki zielne i porosty naskalne. Zresztą właśnie roślinność zielna i krzewiasta jest tu gatunkowo najbogatsza i wśród niej występuje najwięcej typowo górskich, chronionych, a czasem nawet endemicznych odmian. Interesujące są też torfowiska wysokie z niewielkimi stawkami-oczkami.

Zwierzyna Karkonoszy

Świat zwierzęcy Karkonoszy jest skromniejszy, a wynika to z faktu, iż od dawna Karkonosze były penetrowane przez ludzi. Dlatego od kilku stuleci nie pojawiają się tu duże drapieżniki – ich śladem są tylko nazwy takie, jak Niedźwiadki, Wilcza Poręba, Gawry. Żyje tu natomiast sporo zwierzyny płowej, niżej dzików i drobniejszych ssaków. Bogaty jest świat ptaków, a najbogatszy – bezkręgowców, wśród których znajduje się najwięcej gatunków chronionych i endemicznych. Najlepiej obecnie przyrodniczo zachowanymi rejonami Karkonoszy są rezerwaty ścisłe oraz podnóża Lasockiego Grzbietu (doliny Złotnej i Srebrnika).

Grzegorz Krugły
ostatnia modyfikacja: 25 września 2006, godz. 07:37

komentarze 3